XXXIV. Epicurus

Epicurus – średniowieczna parodia Epikureizmu. Wiersz stanowiący fragment Carmina Burana naśmiewający się z Epikurejczyków. Choć z drugiej strony pod warstwa naśmiewania się kryje się przedstawienie autentycznej średniowiecznej obyczajowości środowiska wagantów. Mam nawet wrażenie, ze sam motyw wyśmiewania się z Epikureizmu jest tylko jako sztafaż dany, coby innych nie gorszyć i udawać, że z przedstawionych postaw się kpi.


Wiersz ten czasami bywa zamieszczany w różnych łacińskich podręcznikach, lecz jak to bywa z tekstami z Carmina Burana zwykle w bardzo ugrzecznionej i mocno pociętej formie. Tu w całości i rubasznej śmieszności oryginału.



1.
Alte clamat Epicurus:
«venter satur est securus.
venter deus meus erit.
talem deum gula querit,
cuius templum est coquina,
in qua redolent divina.»

Głośno krzyczy Epikur
Pełny brzuch wystarczy do życia
Mój brzuch będzie moim bogiem
Takiego boga poszukuje gardło
Którego świątynia jest kuchnia
W której pachnie boskością

2.
Ecce deus opportunus,
nullo tempore ieiunus,
ante cibum matutinum
ebrius eructat vinum,
cuius mensa et cratera
sunt beatitudo vera.

To bóg najlepszy
Nigdy nie poszczący
Przez śniadaniem
Pijany rzyga winem
Którego puchary i talerze
Są prawdziwym szczęściem

3.
Cutis eius semper plena
velut uter et lagena;
iungit prandium cum cena,
unde pinguis rubet gena,
et, si quando surgit vena,
fortior est quam catena.

Ciało jego jest zawsze pełne
Jak bukłak czy karafka
Łączy śniadanie z obiadem
Z czego policzki jego stają się czerwone
I jeśli kiedyś się podnosi
Żyły nabrzmiewają jak łańcuchy


4.
Sic religionis cultus
in ventre movet tumultus,
rugit venter in agone,
vinum pugnat cum medone;
vita felix otiosa,
circa ventrem operosa.

Tak ten kult religijny
W żołądku wszczyna zamieszanie
Wiatry z brzucha wychodzą w zawody
Wino miesza się z jedzeniem
Życie zbytkowne jest najszczęśliwsze
I zajmowanie się własnym brzuchem

5.
Venter inquit: «nichil curo
preter me. sic me procuro,
ut in pace in id ipsum
molliter gerens me ipsum
super potum, super escam
dormiam et requiescam.»

Brzuch powiada: o nic się nie troszczę
Poza mną samym. Tak się sobą zajmuję
Że spokojnie sobie siedzę
Przyjemnie sobie żyjąc
Nad piciem i jedzeniem
Śpię i odpoczywam